میزان، صنایع جامع یا مادر صنایعی هستند که با تعداد وسیعی از فناوریها سروکار دارند، حجم و قطعات مورد استفاده در آنها بسیار است و با صنایع دیگر ارتباطات زیادی دارند.
به عبارت دیگر این صنایع لکوموتیو حرکت بسیاری از صنایع محسوب میشوند و از بازار بزرگ و مطمئنی برخوردارند.
تعداد اینگونه صنایع زیاد نیست، بهعنوان مثال صنعت خودرو، فولاد و. از جمله این صنایع بهشمار میروند.
بر این اساس در حال حاضر صنایع جامع (مادر) در جهان بهشدت مورد توجه قرار گرفتهاند. البته میتوان به صنایعی از جمله نفت و گاز و مسکن اشاره کرد که در کشورمان بسیار مطرح است.
صنایع جامع را گاهی صنایع فناوری بزرگ big tech نیز میگویند، البته نه به معنای بزرگی فیزیکی بلکه از نظر تعداد و گستردگی فناوریهای مرتبط با این صنایع. با تدوین برنامههایی که در آن نقش و جایگاه بازیگران صنایع مشخص و از طرف دیگر قواعد کسبوکار برای این صنایع نیز به درستی تعریف شوند میتوان راه همواری برای توسعه و پیشرفت صنایع مادر فراهم کرد. این صنایع نقشی تاثیرگذار بر اشتغاایی و توسعه کشور دارند.
این صنایع با هدف تقویت بنیه صنایع کوچک و زیردستی کشور راهاندازی شده است.
استان مرکزی به عنوان چهارراهی است که استان های غربی، شرقی و شمالی، جنوبی را به یکدیگر متصل می کند. وجود کارخانهها و صنایع مختلف در محدوده شهرستان اراک از سویی و مرکزیت استان از سوی دیگر باعث جذب فعالیتهای صنعتی و خدماتی در اراک شدهاست.
این شهر علاوه بر موقعیت خاص جغرافیائی به سبب وجود کارخانه های صنعتی از قبیل نیروگاه، پالایشگاه، پتروشیمی، کارخانه های ماشین سازی، آذرآب، کمباین سازی، آلومینیوم سازی و انبوهی از شرکت ها وکارخانه های صنعتی وتولیدی یکی از قطب های صنعتی کشور می باشد.
استان مرکزی از شمال به استان های تهران و قزوین و ازجنوب به استان های اصفهان و لرستان، ازغرب به استان همدان و از شرق به استان قم محدود شده است و مرکزآن شهرستان اراک می باشد. شهر اراك مركز استان مركزي و در بين ۳۴ درجه و ۵ دقيقه و ۳۰ ثانيه عرض شمالي از خط استوا و ۴۴ درجه و ۴۱ دقيقه و ۳۰ ثانيه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ قرار گرفته است.
شهرستان اراک از شمال به تفرش، از مغرب به همدان و ملایر، از مشرق به شهرستان محلات و از جنوب به شهرستان خمین و سربند محدود شده و ارتفاع متوسط شهرستان، حدود ۱۷۰۰متر از سطح دریاست و از لحاظ وسعت دومین شهرستان استان بعد از شهرستان ساوه میباشد.
نخستین کارخانه تولید آلومینیوم کشور (ایرالکو)، نخستین و بزرگترین کارخانه واگنسازی و لوکوموتیو سازی در کشور و خاورمیانه (واگن پارس)، نخستین کارخانه کمباینسازی کشور (کمباینسازی ایران)، بزرگترین کارخانه سازنده دکل انتقال نیرو در خاورمیانه (آونگان)، نخستین ایستگاه آزمایش تست دکلهای انتقال نیرو در خاورمیانه و آسیا در این شهر ایجاد شدهاند.
یکی از اصلی ترین پایه های اقتصاد در کشور ایران، «صنعت و معدن» است. صنعت هر کشور در کنار معدن و کشاورزی آن کشور می تواند تمامی فعالیت های تولیدی یک جامعه را در بر گیرد و به طور مسلم نقش حیاتی را در پیشرفت اقتصادی کشور ایفا می کند. در این بخش به اختصار به کلیه صنعت یا صنایع و کلیه معدن ها و یا معادن کشورمان می پردازیم.
«صنایع»، مجموعه ای از صنعت های مختلفی است که تمام فعالیت های اقتصادی را که با تولید کالا، خدمات و با استفاده از ماشین آلات و تجهیزات ساخت بشر سروکار دارد را شامل می شود. با وجود اختلاف نظرها در خصوص تعاریف صنعت، پرفسور مایکل پورتر،یکی از برجسته ترین نظریه پردازان اقتصاد در جهان، صنعت را چنین تعریف می کند: «صنعت عبارت است از گروه شرکت هایی که محصولات آن ها جایگزین نزدیکی برای هم هستند.»
مهمترین و اساسی ترین صنایع ایران به ترتیب اولویت عبارتند از: نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، خودروسازی، سد سازی، نساجی، شیمیایی، غذایی، الکتریکی و الکترونیکی. البته علاوه بر این ها صنایع در ایران شامل صنایع دستی از جمله: فرش ، گلیم و زیلو، منبت کاری، خاتم کاری و سفال گری می شود که ما در این جا، مهم ترین این صنایع را بیان می کنیم
ایران از نخستین کشورهایی در جهان است که در آن کشاورزی و زراعت آغاز شدهاست.تقریباً یک سوم زمینهای ایران قابلیت کشاورزی را دارند، اما به دلیل خاک نامرغوب و نامناسب بودن توزیع آب در بیشتر نواحی در اکثر زمینهای قابل کشت در ایران کشت و زرعی انجام نمیشود. فقط ۱۲٪ از وسعت ایران تحت عملیات کشاورزی است (شامل باغات، تاکستانها و زمینهای قابل کشتکاری) اما کمتر از یک سوم از زمینهای قابل کشتکاری تحت آبیاری است و مابقی تحت کشاورزی خشکاند. شمال و شمالغرب ایران دارای خاک حاصلخیزند.
شرکت دانشبنیان ماشینسازی اراک بزرگترین شرکت ایرانی در زمینه ساخت مجتمعهای پتروشیمی، ساخت پالایشگاههای گاز، پالایشگاههای نفت، نیروگاهها و کارخانجات سیمان است که تجهیزات صنایع نفت و گاز، تجهیزات ترابری و تجهیزات معدنی نیز تولید میکند. این شرکت به منظور پشتیبانی از صنایع بنیادین و برآورده کردن نیازهای صنعتی کشور، در سال ۱۳۴۶ در زمینی به مساحت ۱۳۴ هکتار توسط کارشناسان اتحاد جماهیر شوروری در ازای صادرات گاز ایران به شوروی[۱] در اراک تأسیس و در سال ۱۳۵۰ بهعنوان اولین صنعت سنگین ایران بهبهرهبرداری رسید.[۲]
این شرکت با داشتن بیشاز نیمقرن سابقه و تجربه، قابلیتها و تواناییهای علمی، فنی و تخصصی، تجهیزات و امکانات پیشرفته و مدرن در قالب پنج گروه تولیدی مختلف، سه شرکت تابعه مستقل و دو گروه پشتیبانی و مرکز آموزش علمی و کاربردی توانایی انجام پروژههای بزرگ ملی را دارا و قادر به تولید انواع محصولات فی میباشد. این شرکت در حال حاضر وابسته به صندوق ذخیره فرهنگیان میباشد.
از بعد از اقبال یافتن دیدگاههای اقتصاد بازار آزاد از دهه 1980 صحبت از اهمیت رقابتپذیری تازگی ندارد. این نکته دیگر بدیهی است که کشورها و بنگاهها باید بتوانند در میدان رقابت موثر عمل کنند تا بقا داشته باشند. در اقتصاد بازار این مشتری است که حرف آخر را میزند. اگر از تمثیلی از ت بهره میگیریم، هر مشتری با خرید خود گویی یک رای به محصول و شرکت سازنده آن میدهد و در کشاکش این رای دادن ها، پیروز این رقابت آنهایی هستند که بتوانند نظر تعداد کافیای از مشتریان را جلب کرده باشند و آرای بیشتری به دست بیاورند.
شرکت ملی صنایع مس ایران شرکت استخراج معدن مس ایرانی است،[۱] که در زمینه اکتشاف، استخراج و بهرهبرداری مس، همچنین تولید محصولات مسی همچون کاتد، اسلب، بیلت و مفتول، فعالیت مینماید. این شرکت مالک سه معدن مس در سونگون، استان آذربایجان شرقی، مس سرچشمه و میدوک، استان کرمان میباشد.
امروزه فراوردههای نفتی علاوه بر مصرف در زمینه سوخت وسایل نقلیه، روغن موتور و غیره، در تهیه بسیاری از قطعات مورد نیاز ساخت وسایط نقلیه، نقش ارزندهای دارد. فراوردههای نفتی در تهیه سوخت موشکهای هدایت کننده، سفینههای فضایی و ماهوارهها و حتی در ساخت بسیاری از قطعات داخلی آنها کاربرد اساسی دارد. مادهٔ اولیهٔ بیشتر داروها و حتی آنتیبیوتیکها از ترکیبات نفتی مشتق میشود.
از صنایعدستی شهر اراک میتوان به دستبافتهای سنتی (قالیبافی، گلیمبافی، جاجیمبافی)، رودوزیهای سنتی، آثار چوبی (منبت و کندهکاری روی چوب، معرق کاری، پیکرتراشی، خراطی، ساخت سازهای سنتی، مشبک و گرهچینی چوب)، سفالگری، کتابت و نگارگری (طراحی سنتی، نقاشی ایرانی، گل و مرغ، تذهیب و تشعیر، خوشنویسی، کتیبه نویسی)، آثار فی (مسگری، قلمزنی، سفیدگری، چلنگری، مشبک ف، ملیله طلا و نقره)، ساخت پاپوش سنتی(گیوهدوزی و گیوهبافی)، آرایههای معماری (گچبری سنتی، آینهکاری…) و تراش سنگهای قیمتی و نیمهقیمتی اشاره کرد.
لاستيك به عنوان ماده اي كه داراي خاصيت كشساني (الاستيك) است تعريف مي شود. به طوري كه مهمترين خاصيت آن كش آمدن محسوب مي شود به طوري كه گاهي تا 60 برابر طول اوليه خود كش مي آيد. لاستيك طبيعي در موقع كش آمدن حرارت ار از دست مي دهد و در زمان برگشت حرارت را جذب مي كند. به طور كلي لاستيك ماده است كه خاصيت ارتجاعي كم، ازدياد طول و انقباض بالا دارد واژه پليمر براي مشخص كردن لاستيك در حالت خام و يا حالت غير مركب به كار برده ميشود از مزاياي لاستيك ها به ويژه لاستيك مصنوعي اين است كه با كم و زياد كردن تركيبات آن مي توان به خواص دلخواه دسترسي پيدا كرد. و بايد به اين نكته اشاره كرد كه خواص پليمر خام معرف تركيبات و خواص لاستيك در حالت نهايي نيست چون براي رسيدن به بعضي از خواص مورد نظر براي يك لاستيك احتياج به پروسه زماني طولاني داريم و همين زمان براي پروسه باعث افزايش قيمت لاستيك مي شود لاستيك در حالت كلي مدول الاستيسيته پاييني دارد و به همين سبب قادر به تحمل تغيير شكل تا بيش از هزار درصد است. لاستيك ها خاصيت فنري نيز دارند و به عنوان ميراكننده به كار مي روند.
لاستيك فاسد شدني نيست و به طور عادي نياز به روغن كاري ندارد. سختي آن با گذشت زمان افزايش مي يابد به طوري كه پس از ولگانيزه كردن لاستيك (تركيب كردن با گوگرد) پس از چند ساعت در دماي معمولي سختي آن به شدت افزايش پيدا مي كند. از لاستيك ها به عنوان مستهلك كننده صوت نيز استفاده مي شود و آن به اين علت است كه سرعت حركت صوت در لاستيك سرعت حركت آن در فولاد است لذا كامپوزيت هاي لاستيكي و في به طور قابل توجهي از انتقال صوت جلوگيري مي كنند. بسياري از لاستيك ها در اثر ارتباط با سيالاتي چون نفت خام دچار تورم و كاهش مقاومت تنشي و كاهش قابليت ازدياد طول مي شود بعضي لاستيك ها تابع درجه حرارت مي باشد به طوري كه در درجه حرارت هاي پايين لاستيك سختي افزايش يافته و حالت ارتجاعي لاستيك كاهش پيدا مي كند.
صنعت لاستيك پس از كشف نحوه ولكانيزه كردن آن (در سال 1839) اكنون به عنوان يك صنعت اقتصادي بسيار مهم ظهور يافته است و بسياري از قطعات و محصولاتي لاستيكي در بازار به چشم مي خورند از جمله آنها مي توان به تاير كاميون ها و ساير وسايل حمل و نقل، شيلنگ ها، تسمه هاي نقاله، فرش ها و صفحات لاستيكي، تسمه هاي V شكل، پاشنه وتخت كفش، اسفنج هاي لاستيكي و بسياري از ديگر از قطعات اشاره كرد.
صنعت نساجی در ایران قدمتی دیرینه دارد. در واقع نساجی دومین صنعت استراتژیک کشور به شمار می رود که می تواند ضمن تامین نیاز بازارهای داخلی با پوشش دهی صادرات منسوجات مختلف به کشورهای منطقه به افزایش ذخایر ارزی و نیز درآمد ملی منجر شود. نخستین کارخانه های نساجی در دوران قاجار و توسط میرزا تقی خان امیرکبیر در تهران و کاشان دایر گردید. این کارخانه ها به تدریج و در گذر زمان و با ظهور تکنولوژی های مختلف ارتقاء یافته و مکانیزه شده تا به شکل امروزی درآمده اند. یکی از دغدغه های اصلی تولید کنندگان در صنعت نساجی دستیابی به مواد اولیه نساجی مرغوب و همچنین انواع الیاف نساجی با کیفیت بوده است.
مقدمه
در سال ۱۸۷۱ میلادی ( ۱۲۵۰ هجری شمسی ) ماشین گرام اختراع شد . این اختراع گامي اساسي در راه ايجاد صنعت برق تجاري بود ، زيرا پس از آن تبديل انرژي مکانيکي (و هر نوع انرژي ديگري که بتوان از آن کار مکانيکي به دست آورد ) به انرژي برقي ممكن گرديد
یازده سال پس ازآن، درسال ۱۸۸۲ میلادی ( ۱۲۶۱ هجری شمسی ) توماس ادیسون نخستين موسسه برق تجاري خود را براي تامين روشنايي در يکي از خيابانهاي نيويورک افتتاح کرد
انرژی اتمی یا انرژی هستهای عبارت است از استفادهٔ فرایندهای هستهای حرارتزا برای ایجاد گرما و الکتریسیته ی مفید. این واژه شامل شکافت هستهای، پرتوزایی و همجوشی هستهایمیباشد. امروزه، شکافت هستهای عناصر دستهٔ آکتینیدها در جدول تناوبی اکثریت قریب به اتفاق انرژی هستهای مورد نیاز بشر را با استفاده از فرایندهای پرتوزایی تولید میکند، که در درجهٔ اول به شکل انرژی زمین گرمایی و مولد گرما-الکتریکی ایزوتوپی نیاز انسان را برطرف میسازد. نیروگاههای هستهای، جدا از سهمی که در تأمین رآکتورهای شکافت هستهای نیروهای دریایی دارند، حدود ۵٫۷ درصد انرژی جهان و ۱۳ درصد الکتریسیته جهان را در سال ۲۰۱۲ تأمین میکردند. در سال ۲۰۱۳، آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش داد که ۴۳۷ رآکتور هستهای فعال در ۳۱ کشور وجود دارد اگرچه تمام رآکتورها الکتریسیته تولید نمیکنند. به علاوه، تقریباً ۱۴۰ کشتی دریایی وجود دارد که با استفاده از حدوداً ۱۸۰ رآکتور، نیرو محرکهٔ هستهای آنان را تأمین میکنند. پس از ۲۰۱۳، رسیدن به افزوده خالص انرژی به وسیلهٔ همجوشی هستهای پایدار، به استثنای منابع انرژی همجوشی مانند خورشید، فضایی مداومی برای تحقیقات فیزیکی و مهندسی ایجاد کردهاست. انرژی هستهای نوعی انرژی است که توسط واپاشی هستهای، شکافت هستهای، یا گداخت هستهای تولید شده و اساس آن را میتوان با معادلهٔ ΔE = Δm.c² توصیف کرد.[۱]
درباره این سایت